سید جواد طباطبایی، نویسنده و فیلسوف سرشناس ایرانی که به بیماری سرطان مبتلا بود، در ۷۷ سالگی در بیمارستانی در آمریکا چشم از جهان فروبست.
سید جواد طباطبایی، سال ۱۳۲۴ در تبریز به دنیا آمد. زبان فرانسه را در کودکی از کشیشی در تبریز یاد گرفت و در دوران نوجوانی نیز به زبان‌های انگلیسی و عربی نیز مسلط شد. او تا پایان دوران دبیرستان در زادگاهش ماند و سپس برای ادامه تحصیل در رشته حقوق به دانشگاه تهران رفت.
طباطبایی پس از پایان تحصیلات کارشناسی در تهران و تکمیل دوران سربازی بورسیه دانشگاه پاریس را گرفت و به فرانسه رفت. در نهایت نیز موفق شد دکتری و دیپلم مطالعات عالی خود را در رشته فلسفه سیاسی از دانشگاه سوربن بگیرد.
ترجمه یادداشت‌ها و حاشیه‌هایی که لنین بر کتاب‌های هگل نوشت و ترجمه مقاله‌هایی درباره مارکسیسم از جمله آثار مهمی است که سید جواد طباطبایی در زمان حیات خویش منتشر کرد. همچنین از او رساله‌ای درباره «تکوین اندیشه سیاسی هگل جوان» منتشر شده است. «تاریخ اندیشه سیاسی در ایران»، «زوال اندیشه سیاسی در ایران»، «خواجه‌نظام‌الملک طوسی» و «ابن‌خلدون و علوم اجتماعی» نیز از دیگر آثاری است که به قلم او منتشر شد.
سید جواد طباطبایی، سال ۱۳۶۳ به ایران بازگشت و به عضویت هیئت‌علمی دانشگاه تهران درآمد و معاون پژوهشی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران شد. هم‌زمان سردبیری نشریه همین دانشکده را نیز برعهده گرفت. هرچند که پس از مدتی ممنوع از تدریس و سپس اخراج شد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
سید جواد طباطبایی را با اتهام‌هایی مانند «لائیک» و «ملی‌گرا» بودن از دانشگاه اخراج کردند اما او در پاسخ به یکی از دوستانش که از او خواسته بود به اخراج خود اعتراض کند، گفت:«من همانی هستم که هستم. واقعاً نه می‌دانند لیبرال چیست، نه ملی‌گرا و نه لائیک. ماجرا این است که هرکسی که در بیرون از تقلید رایج نظام علمی صحبت کند، یکی، دو تا از این مفاهیم را می‌چسبانند تا حذفش کنند. حتی وقتی معنایش را بپرسی هم پاسخی ندارند.»
شرح و گزارش اندیشۀ ایرانشهری که فرهنگ را بزرگ‌ترین عامل اثرگذار در نظام سیاسی ایران معرفی می‌کند یکی از کارهای شاخص طباطبایی است. برمبنای این نظریه، فرهنگ ایران نه متعلق به یک قوم خاص، بلکه ترکیبی از اقوام مختلف در مرزهای فرهنگی به نام ایران بوده است.
او می‌گوید: «ایران‌زمین، سرزمینِ همه ایرانیان است. ایرانیان نام عام همه ما، یعنی مردمانی است که به طور تاریخی، از کهن‌ترین روزگاران در آن سکونت گزیده و تقدیر تاریخی آن سرزمین و تقدیر تاریخی خود را رقم زده‌اند.»
سید جواد طباطبایی در سال ۱۳۷۶ موفق شد نشان نخل آکادمیک، عالی‌ترین نشان علمی فرانسه، و مدال نقره تحقیقات در علم سیاست را از دانشگاه کمبریج بگیرد. او از سال ۱۳۹۷ نیز برای درمان بیماری‌اش به آمریکا سفر کرد و در روز سه‌شنبه ۹ اسفند نیز در بیمارستانی در لس‌آنجلس درگذشت. طباطبایی پیش از مرگش، خیزش سراسری ایرانیان در سال ۱۴۰۱ را «انقلاب ملی» نامیده بود.
